Koordynator: Krzysztof Gibasiewicz
CHARAKTERYSTYKA GRUP
W naszej parafii uformowało się 15 grup synodalnych, które liczą od 6 do 10 osób. Łącznie w konsultacjach wzięło udział około 120 osób świeckich w szerokim przedziale wiekowym od kilkunastu lat aż po seniorów. Głównie były to osoby wierzące i praktykujące, które są związane z parafią. W 6 grupach znalazły się liczne (ok. 50%) osoby mniej związane z parafią, które nie należą do żadnych małych wspólnot, w tym także kilka osób określających siebie jako wierzące, lecz niepraktykujące. Trzon pozostałych grup stanowiły osoby z duszpasterstw: młodzieżowego, akademickiego, młodych dorosłych, matek, małżeństw oraz seniorów. Moderatorami grup było sześć małżeństw formujących się od wielu lat w Domowym Kościele oraz świeccy liderzy wymienionych wspólnot. Większość grup spotkała się jeden raz. Kilka grup spotkało się dwa razy.
WSTĘP
Formuła parafialnych konsultacji synodalnych sprawiła, że ich uczestnicy koncentrowali się na sprawach Kościoła, które w ich opinii należy zmienić lub skorygować. Dlatego dominują one w poniższych opisach. Wielokrotnie podkreślano jednak ogrom dobra jaki płynie ze strony Kościoła i pragnienie, aby pozostał on sobą, wierny nauczaniu Chrystusa. Wyrażano obawę, aby nie zatracił on tej wierności poprzez uleganie trendom modernistycznym. Zauważono, iż wiele błędów i zaniedbań jest nie tyle winą Kościoła jako instytucji, ile niedostatecznej pracy nad własnym rozwojem duchowym i intelektualnym osób świeckich oraz duchownych.
CZĘŚĆ I
Kościół marzeń
Wielokrotnie wyrażano pragnienie, aby
- Kościół stał na straży prawdy i nauczania Chrystusa.
- Kościół był wierny tradycji, jednoznaczny i wymagający, odporny na powiewy tzw. nowoczesności, której jedną z form jest tzw. poprawność polityczna; aby nazywał grzech po imieniu, a Boże Miłosierdzie nie było wymówką, aby tylko nic ze sobą nie robić.
- Kościół przyciągał ludzi młodych, inspirował i zachęcał ich do pracy nad sobą, przygotowywał do małżeństwa.
- Kapłani byli dostępni dla każdego, w szczególności dla młodego człowieka; dbali o indywidualną więź z wiernymi.
- Kościół kojarzył się ze szczerą, rodzinną wspólnotą (wspólnotą przyjaciół).
- W Kościele trwał dialog, również z osobami niewierzącymi i zagubionymi.
- Wierni świeccy byli zaangażowani w misję Kościoła.
- Liturgia Kościoła była piękna i zrozumiała.
- Kościół troszczył się o najsłabszych, wspierał małżeństwa przeżywające kryzys.
„Nie chcemy, aby Kościół zmieniał się pod wpływem tego świata, lecz aby zmieniał świat na lepszy, wskazywał na Chrystusa, który jest naszym Zbawicielem, a nowości techniczne wykorzystywał w celu głoszenia światu Ewangelii, przyciągania młodych i tych, którzy są na marginesie”.
CZĘŚĆ II
Odpowiedzi na pytania
1. Idąc razem
- Blaski
W naszej parafii istnieje wiele wspólnot. Należą do nich dzieci, młodzież, studenci, młodzi dorośli, rodziny, a także seniorzy. Mają one zróżnicowany charakter (w tym kontemplacyjny). Jest to dobra podstawa do dalszego rozwoju parafii jako wspólnoty wspólnot. Osoby z tych wspólnot pozostają w dobrych relacjach z kapłanami. Doceniono szczególnie pracę jednego z nich, którego starania o młodzież i o dobro parafii widoczne są nawet dla osób przeciętnie zaangażowanych w życie Kościoła.
- Cienie
Przeważająca część parafian nie należy do żadnych mniejszych wspólnot. Więzi w obrębie wspólnoty parafialnej są słabe, a jej członkowie w dużym stopniu są nawzajem dla siebie anonimowi. Zasygnalizowany został brak oferty wspólnotowej dla osób samotnych w średnim wieku. Wspólnoty naszej parafii nie znają się nawzajem, nie ma pola dla wspólnych spotkań i współpracy. Są postrzegane jako hermetyczne. Brakuje informacji na temat istniejących wspólnot i świadectw ich członków. Informacje w gablocie oraz na stronie parafialnej bywają nieaktualne. Podnoszono problem braku bliższych relacji kapłanów z wiernymi, braku znajomości przez parafian problemów parafii i zakresu codziennych prac kapłanów. Za mało jest wydarzeń, które łączą i integrują społeczność Kościoła. Młodzież określiła kapłanów jako osoby niedostępne. Hierarchowie Kościoła są zbyt zdystansowani, mają słabą styczność z wiernymi, z ich rzeczywistymi sprawami i problemami.
- Nadzieje, potrzeby, pomysły
Ludzie świeccy, zwłaszcza ci formujący się w małych wspólnotach, oraz kapłani powinni podjąć wysiłek budowania głębszych więzi w obrębie parafii opartych na osobistych relacjach. Obok systematycznej formacji duchowej mogą temu służyć:
– Zorganizowanie miejsca spotkania kapłanów i parafian przy kawie po niedzielnych Mszach Świętych.
– Zadbanie o lepsze sposoby informowania o sprawach parafii (także Kościoła poznańskiego, diecezjalnego) w postaci biuletynu parafialnego, starannie prowadzonej strony internetowej i gabloty, broszur na temat działających wspólnot.
– Indywidualne witanie lub żegnanie się księży z parafianami przed/po Mszy Świętej oraz inne działania budujące większą otwartość i dostępność kapłanów.
– Częste wychodzenie członków wspólnot do ogółu parafian ze świadectwem i zachętą do wstąpienia do ich wspólnot oraz indywidualne rozmowy.
– Stworzenie wspólnoty, która wspierałaby osoby samotne, niepełnosprawne i cierpiące (także rodziny, które mają stale pod opieką takie osoby), spędzając z nimi czas; potrzeba im także rozmowy z kapłanem, który nie tylko przyjdzie do nich z komunią.
– Transmisje internetowe Mszy Świętej i nabożeństw dla chorych parafian oraz informowanie ich o posłudze szafarzy nadzwyczajnych.
– Zaangażowanie przygotowanych do tego osób świeckich w spotkaniach przygotowujących do przyjęcia sakramentu chrztu, Eucharystii i bierzmowania.
– Organizacja wydarzeń, które integrują lub formują parafian (szczególnie seniorów) i różne wspólnoty (np. festyn parafialny, „dzień wspólnoty wspólnot”, wspólne spacery, pielgrzymki, sport, wyjazdowe rekolekcje także dla osób spoza wspólnot) oraz przyciągają ludzi mało zaangażowanych w życie Kościoła.
– Założenie skrzynki pytań (fizycznej lub elektronicznej), problemów, sugestii zgłaszanych przez parafian (z regularnymi odpowiedziami ze strony kapłanów, ewentualnie wspólnot, rady parafialnej; potrzebna koordynacja i pomysł na formę przekazu odpowiedzi).
– Wzajemna pomoc parafian: w rozliczeniach finansowych, prawna, pedagogiczna, psychologiczna, opiekuńczo-wychowawcza.
– Biblioteka parafialna.
2. Słuchanie, zabieranie głosu, dialog
- Blaski
Synod stanowi impuls do tego, aby otwarcie rozmawiać o tym, czego wierni kochający Chrystusa i Kościół oczekują lub czego nie akceptują w Kościele powszechnym czy w parafii. Uczestnicy wyrazili nadzieję, iż jednym z owoców synodu będzie podjęcie otwartego dialogu
z kapłanami.
- Cienie
Wyrażono obawę, że duchowni nie będą skłonni wysłuchać krytycznych uwag na temat funkcjonowania Kościoła (parafii) nawet ze strony życzliwych i lojalnych parafian. Niefrasobliwe wypowiedzi kapłanów wobec młodych (np. podczas spowiedzi) zrażają ich do Kościoła. U niektórych hierarchów dostrzegalny jest brak autentycznego życia wiarą i uleganie naciskom politycznym „w imię świętego spokoju”. Wielu kapłanów wiernych swojemu sumieniu i nauczaniu Kościoła spotyka się obecnie z wielką krytyką w mediach i nie ma wystarczającego wsparcia w instytucji Kościoła.
Wskazano na trudności w dialogu z osobami spoza wspólnoty Kościoła, które często znajdują się pod wpływem antyklerykalnego przekazu. Brak jest akceptacji i zrozumienia faktu, że nie wszyscy ludzie w kraju opowiedzieli się za wiarą katolicką. Efektem tego jest zamykanie się na osoby, które myślą inaczej lub którym, z przyczyn od nich niezależnych, życie ułożyło się nie tak, jak by tego chcieli. Brak podstawowej wiedzy na temat Katechizmu Kościoła Katolickiego oraz znajomości Tradycji może utrudniać dialog.
- Nadzieje, marzenia, potrzeby, pomysły
Wiele inicjatyw opisanych w rozdziale drugim służy dialogowi w Kościele. Święci kapłani i wierni pociągają do Boga, a obłudni odpychają od Niego. Stroną, która powinna wykazywać więcej inicjatywy w kwestii dialogu w parafii, powinien być duszpasterz, ponieważ jest on gospodarzem miejsca. Jednak wierni świeccy również powinni wykazywać własną inicjatywę.
Podkreślono wagę dialogu z osobami, zwłaszcza młodymi, które chciałyby być w Kościele, lecz nie mają dość odwagi czy też motywacji, ponieważ nikt im nie przekazał kilku słów świadectwa o swojej wierze, nikt ich w prosty sposób do niej nie zachęcił.
Każdemu rozmówcy należy się szacunek, również i temu, który nie zna, nie podziela lub przeciwny jest nauczaniu Kościoła, a nawet jest wobec niego wrogo nastawiony. Nie może to jednak oznaczać rezygnacji w wierności nauczaniu Chrystusa i Kościoła.
Kapłani pracujący z młodzieżą powinni być delikatni, uważać na wypowiadane słowa. Warto podać kontakt bezpośredni z księżmi dla „zwykłych” parafian.
4. Celebrowanie
- Blaski
Aktywni wierni angażują się w liturgię poprzez służbę liturgiczną i oprawę muzyczną, a kapłani niejednokrotnie przygotowują homilie poruszające serce i rozum. Msze dedykowane dla dzieci, młodzieży, studentów i dorosłych posiadają swoją specyfikę, dostosowaną do wieku uczestników. Wspólnoty ze swoimi kapłanami przygotowują adorację Najświętszego Sakramentu w małych grupach. Regularnie odbywają się tradycyjne nabożeństwa roku liturgicznego. Drogi Krzyżowe są przygotowywane kolejno przez różne wspólnoty.
- Cienie
Liturgia powinna być piękna i zrozumiała. Powinna angażować świeckich i kapłanów. Często tak nie jest. Bywa „przeciętna”, bez ciekawego kazania, atrakcyjnej oprawy muzycznej (np. podczas Gorzkich Żali), bez szczególnego zaangażowania jednych i drugich. Jedni i drudzy „uciekają” po liturgii do swojego życia. Czy na pewno zawiązali wspólnotę?
- Nadzieje, marzenia, potrzeby, pomysły
Od strony ludzkiej liturgia jest dziełem kapłana i wiernych. Jej „jakość” pociąga lub odpycha od Kościoła. Przez wielu wiernych Kościół jest postrzegany przez pryzmat niedzielnej Mszy Świętej. Dlatego jedni i drudzy są za nią współodpowiedzialni.
Kapłani:
– Mogliby przybliżać, chociaż w kilku słowach, treść czytań mszalnych w dni powszednie. Byliby wówczas autentycznymi świadkami wobec parafian, jak żyją na co dzień Słowem Bożym, oraz że dla kapłana Eucharystia jest wydarzeniem, do którego szczególnie się przygotowuje i przeżywa.
– Nie powinni się zwalniać z wysiłku starannego przygotowania homilii w oparciu o wartościową lekturę, inspirowanie się sprawdzonymi autorytetami w dziedzinie kaznodziejstwa. Homilia jest tym elementem liturgii, który pokazuje wiernym czy i jak kapłan przygotował się do jej sprawowania pod względem intelektualnym.
– Powinni krótko i systematycznie objaśniać akcję liturgiczną (gesty, postawy, znaki), np. przed lub w czasie Mszy, lub na dodatkowych spotkaniach, aby pokonać nudę i niezrozumiałość liturgii zgłaszane zwłaszcza przez młodzież.
– Powinni spotykać się z wiernymi po odprawionych przez siebie niedzielnych Mszach Świętych. Byłaby to okazja, aby zapraszać kolejnych wiernych do aktywniejszego udziału w liturgii (czytania, śpiew, niesienie darów itd.).
– Wraz z wiernymi powinni twórczo poszukiwać takich rozwiązań, aby liturgia przyciągała do Kościoła.
– Wspólnie z rodzicami ministrantów powinni zadbać o ich udział na każdej Mszy Świętej w tygodniu.
– Powinni częściej nauczać o obecności Jezusa w Najświętszym Sakramencie i częściej Go wystawiać do adoracji (np. codziennie pół godziny przed wieczorną Mszą Świętą lub pomiędzy porannymi Mszami).
Wierni:
– Powinni wraz z organistą zadbać o piękną oprawę muzyczną niedzielnych Mszy Świętych.
– Przy współdziałaniu kapłanów powinni dążyć do tworzenia autentycznej wspólnoty eucharystycznej, np. przez organizację spotkania wiernych między sobą i celebransem po niedzielnej Mszy Świętej.
– Angażować się w liturgię poprzez służbę liturgiczną i posługę lektorów, np. przez staranne przygotowanie czytań, organizację i udział w kursach dla lektorów na poziomie kurii lub parafii. Estetyka i kultura pociągają nawet osoby niezaangażowane religijnie.
Postulowano także:
– Utrzymanie zróżnicowanych form Mszy Świętej dla różnych grup wiekowych.
– Powrót do krótszych Mszy Świętych dla rodzin z małymi dziećmi, aby rodziny te czuły się nieco swobodniej.
– Odprawianie Mszy Świętej z okazji rocznic ważnych dla parafian, np. w intencji małżeństw, które w danym roku obchodzą 20 rocznicę ślubu.
– Urozmaicenie celebracji o modlitwę w ruchu (np. w procesji w pobliżu kościoła).
– Przeniesienie części nabożeństw w plener i wzbogacenie ich atrakcyjną oprawą muzyczną (np. grą na gitarze, jak odbywa się to na pielgrzymkach), co byłoby również formą ewangelizacji. Dobrą zmianą w tym kierunku jest orszak Trzech Króli i Marsz dla Życia. Potrzebne są jednak kolejne, podobne inicjatywy, częstsze i w mniejszej skali.
– Zniesienie ograniczeń dotyczących odprawiania Mszy Świętej sprawowanej w nadzwyczajnym rycie rzymskim.
– Odnowę modlitwy różańcowej – koniecznie z rozważaniami, z wizualizacją na ekranie.
– Wprowadzenie komentarzy do czytań niedzielnych.
– Rekolekcje tematyczne, np. na temat różańca.
5. Współodpowiedzialni w misji Kościoła
- Blaski
Istniejące w parafii małe wspólnoty starają się realizować przewidzianą dla nich formację. Wyrażano pozytywne opinie o minionych wykładach biblijnych, rekolekcjach z okazji peregrynacji obrazu Matki Bożej i rekolekcjach „Oddanie 33”.
- Cienie
W parafii brak jest głębszej znajomości i współdziałania małych wspólnot oraz ich szerszego wychodzenia na zewnątrz do ogółu parafian czy jeszcze dalej. Młodzi odchodzą od Kościoła. Kościół mierzy się z zakrojonymi na szeroką skalę procesami zeświecczenia i laicyzacji społeczeństwa, co utrudnia jego misję.
- Nadzieje, marzenia, potrzeby, pomysły
– Działania na rzecz młodych. Zauważono konieczność wypracowania nowych konkretnych działań, które zatrzymają i przyciągną ludzi, zwłaszcza młodzież, do Kościoła. Wyrażono przekonanie, że salezjanie powołani do pracy z młodzieżą powinni podejmować konkretne działania ewangelizacyjne tak, aby pokazać Boga niewierzącym młodym, jak i umocnić wiarę w młodzieży jeszcze uczęszczającej na Eucharystię. Dopuszczalne są różne pomysły, byle młodzież przyszła, byle doszło do spotkania, a to otworzy już drogę do ewangelizacji: piękna liturgia, zespół muzyczny, boisko sportowe. Ważne jest przede wszystkim inicjowanie rozmów z młodzieżą, wsłuchiwanie się w ich wypowiedzi, słuchanie, dlaczego nie wzrastają w wierze, dlaczego nie chcą być w Kościele. Zaproponowano, aby zapraszać ewangelizatorów, organizować rekolekcje dla młodzieży.
– Katechizacja dzieci i młodzieży. Wyrażono pogląd, iż należy wypracować nowe metody katechizacji dzieci i młodzieży, aby zapobiec odchodzeniu młodych od Kościoła. Padła opinia, że katecheza w szkole powoduje odłączenie od życia parafialnego. Katecheci nie znają dzieci i środowisk, w których wzrastają. Powinien być lepszy kontakt katechetów z księżmi w parafiach, szczególnie podczas przygotowania do I Komunii Świętej czy bierzmowania. Materiał w szkole jest przeładowany. Współczesna młodzież jest przepracowana, ma choroby lękowe, nie zawsze ma wsparcie w rodzinie, środowisku, wspólnocie czy w kapłanie. Nie ma z kim się podzielić swoimi problemami. Potrzebna jest wspólnota z kapłanem, autorytet. Lekcje religii powinny prowadzić do Boga, a nie zniechęcać. Mamy wielu charyzmatycznych kapłanów, którzy mogą trafić do młodych w inny sposób, napisać nowy program nauczania, tak aby był on atrakcyjny dla młodych. Jest to bardzo palący problem, ponieważ niedługo kościoły będą puste. Trzeba wsłuchiwać się w głos Ducha Świętego i zacząć ewangelizować. Dzieciom i młodzieży trzeba mówić o miłości Boga i Jego miłosierdziu. W szkołach często jest prowadzona antyewangelizacja. Katecheci nie potrafią dotrzeć do młodych. Potrzeba prostych i zrozumiałych katechez dla dzieci.
– Działania na rzecz dorosłych. Zgłaszano potrzebę prowadzenia w parafii katechezy świeckich (z uwzględnieniem społecznej nauki Kościoła; z możliwością zadawania pytań i dyskusji), stworzenia kręgów biblijnych (np. lectio divina) oraz wspólnoty dla osób zagubionych (po rozwodzie, w związkach niesakramentalnych, przeżywające poważny kryzys tożsamości itp.), wychodzenia poza Kościół. „Bez wyjścia poza Kościół nie będzie Kościoła”, lecz z drugiej strony świeccy muszą być tak uformowani, aby móc prowadzić owocny dialog ze światem.
– Małe wspólnoty. Nadzieją Kościoła są małe wspólnoty. Księża często nie znają wielu z nich. Potrzeba edukacji w tym zakresie w seminariach oraz wychodzenia członków takich wspólnot do swoich znajomych. Jest to ich pole do ewangelizacji. Przemianę należy rozpocząć od siebie samego i położyć nacisk na głębokie życie wewnętrzne.
– Autorytet Kościoła. W Kościele brakuje jednoznacznego stanowiska doktrynalnego, panuje zamęt. Episkopat się nie wypowiada na tematy doktrynalne, np. dotyczący aborcji. Podobnie jak w rodzinach brakuje autorytetów, a gdy brak autorytetu, to szuka się go gdzieś indziej. Istnieje potrzeba odważnego głoszenia prawdy, zgodne z nauczaniem Kościoła przy jednoczesnym szacunku do każdego człowieka, nawet tego, który jest daleko od jego nauczania. Kościół powinien w przestrzeni publicznej zajmować jednoznaczne stanowisko – w przeciwnym razie traci autorytet. Autorytet Kościoła bywa niszczony przez brak jednoznacznego stanowiska w sprawach skandali z udziałem duchownych.
– Świętość kapłanów. Wyrażono wielkie zatroskanie o świętość kapłanów. Bardzo osłabiają Kościół wszelkie informacje o aktach pedofilii czy wystąpieniu z kapłaństwa, zdradach, bo „Gdy uderzą pasterza, to rozproszą się owce”. Może należałoby powołać ośrodki, które będą pomagać i dawać wsparcie księżom przeżywającym kryzys. Należy edukować księży w seminariach jak radzić sobie w takich sytuacjach, uczyć uwalniania od zniewoleń oraz jak pomagać ludziom w sytuacjach kryzysowych. Zagrożeniem dla niektórych kapłanów jest „aktywizm medialny”. Potrzebna jest modlitwa za kapłanów.
– Małżeństwo i rodzina. Troska o wysoki poziom kursów przedmałżeńskich, aby decyzja o ślubie była podjęta świadomie w duchu miłości i odpowiedzialności za tworzoną nową rodzinę.
– Wiara i rozum. Zgłaszano potrzebę używania argumentów rozumowych, merytorycznych, naukowych w obronie prawdy i wartości (np. w kwestii aborcji i eutanazji), a nie tylko i nie od razu religijnych (te ostatnie też muszą być konkretne i zrozumiałe).
– Kościół w okresie pandemii. Wyrażono oczekiwanie, aby w przyszłości nie ograniczać wiernym dostępu do kościoła i Eucharystii, tak jak miało to miejsce w czasie pandemii.
7. Ekumenizm
Doświadczenia ekumeniczne są niewielkie. Ważne jest, aby świeccy poznali różnice doktrynalne, historyczne, moralne i tradycyjne w świetle wiary pomiędzy poszczególnymi wyznaniami chrześcijańskimi, aby nie zatracić własnej tożsamości religijnej. Współdziałanie jest możliwe nie na gruncie religijnym, lecz ludzkim (pomoc sąsiedzka) i społecznym.
8. Władza i uczestnictwo
- Blaski
W parafii istnieje od wielu lat rada duszpasterska i rada ekonomiczna. Jest też grono osób świeckich, głównie związanych z małymi wspólnotami, poczuwających się do współodpowiedzialności za swój kościół parafialny.
- Cienie
Wśród ogółu wiernych brak jest świadomości istnienia rad parafialnych oraz celów i skutków ich działania. Brak jest poczucia wpływu wiernych na jakiekolwiek sprawy parafialne. Stan techniczny wielu nieruchomości kościoła parafialnego jest bardzo zły. Duży potencjał licznych budynków i pomieszczeń parafialnych jest niewykorzystany. Niektórzy wierni traktują kościół jak urząd – płacę, więc wymagam. Niektórzy formułują tezę o „przepaści finansowej” pomiędzy kościołem lokalnym (parafialnym, biednym), a diecezjalnym i zakonami (bogate). Potrzebna większa transparentność w życiu parafii oraz w biskupstwach.
- Nadzieje, marzenia, potrzeby, pomysły
– Rada parafialna. Rada parafialna nie powinna być anonimowa dla parafian. Należałoby stworzyć możliwość zwracania się do niej, przedstawiania postulatów, zgłaszania chęci pomocy. Zaproponowano organizowanie cyklicznych spotkań parafian z przedstawicielami rady parafialnej, np. raz na kwartał. Powinna ona mieć rzeczywisty wgląd w sprawy finansowe parafii i pełnić w tym względzie funkcję doradczą.
– Zaangażowanie świeckich. Zgłoszono potrzebę większego zaangażowania (i dopuszczenia przez księży) ludzi świeckich, nie tylko w kontekście wiary, lecz także spraw organizacyjnych, administracyjnych i społecznych. Dzięki temu kapłani zyskaliby więcej czasu na formację samych siebie oraz wiernych. Służyłoby to jego podstawowej powinności, jaką jest prowadzenie człowieka do Boga.
– Zarządzanie mieniem parafii. Zaproponowano rozważenie możliwości przekazania zarządzania lub współzarządzania mieniem (nieruchomościami) parafii kompetentnym osobom świeckim.
– Podejmowanie decyzji. Sformułowano oczekiwanie, że w Kościele powinna być jasno określona struktura podejmowania decyzji. Zgłoszono potrzebę dowiedzenia się kto, kiedy, i w jakich sprawach jest ciałem decyzyjnym w parafii. Czy parafią musi zarządzać kapłan? W jakich sprawach tak, w jakich nie? Pojawił się głos, że ostatnie słowo w sprawach wspólnot powinno należeć do duszpasterzy.
– Sposób finansowania diecezji. Uznano go za wadliwy, ponieważ liczba wiernych przynależąca do danej parafii, w praktyce nie pokrywa się z osobami faktycznie uczęszczającymi na Msze Święte. Powoduje to niedostatek niektórych parafii.
– Zarządzanie kapitałem i zasobami ludzkimi w Kościele. Wymagają poświęcenia większej uwagi. Talenty i potencjał księży bywa wykorzystywany nieefektywnie poprzez delegowanie ich do niewłaściwych zajęć. Nie są oni należycie przygotowani do prowadzenia finansów parafii.
– Media katolickie. Warto inwestować w media katolickie, np. Radio Maryja, Radio Emaus, kanały komunikacji elektronicznej docierają do osób nieuczęszczających na Msze Święte.
9. Rozeznawanie i podejmowanie decyzji
- Cienie
Wyrażono obawę, iż synod może prowadzić do trwałych, niedobrych zmian w Kościele i w jego nauczaniu. Niepokój wzbudziły m.in. słowa kard. Jeana-Claude’a Hollericha, zwierzchnika procedury synodalnej w Europie, o konieczności rewizji nauczania Kościoła na temat homoseksualizmu oraz skala konsultacji przedsynodalnych, która może być otwarciem furtki do nowej, rewolucyjnej fali modernizmu. Wyartykułowano także obawę dotyczącą dopuszczenia do głosu osób spoza Kościoła. Osoby nieposiadające wiedzy o Kościele i funkcjonowania w nim, tworzące jego wynaturzony obraz, mogą skalą swoich głosów „przyprzeć” episkopat do muru, niejako wymuszając zmiany w Kościele, które wcale nie będą dobrymi zmianami.
10. Formowanie się w synodalności
Wyrażono wdzięczność za synod, który ośmiela świeckich do zabierania głosu w sprawach Kościoła. Podkreślono cel synodalności, którym jest ożywienie życia parafii, jej rozwój oraz przyciąganie nie tylko ludzi Kościoła, ale i spoza Kościoła. Wyrażano wielką obawę o młodzież, że odejdzie od Boga, oraz wielką nadzieję, że księża rozpalą w sobie żar czynnej ewangelizacji młodych. Deklarowano gotowość aktywniejszego zaangażowania się w życie parafii. Wyrażono wielkie pragnienie, aby kapłani wysłuchali głosu zebranych, otworzyli się na ich opinie i propozycje, a nawet konstruktywną krytykę; aby dali przestrzeń do dyskusji, i aby pozwolili im być aktywną i rzeczywistą częścią Kościoła, mającą realny wpływ na życie i mienie parafii. Podkreślono, że kapłani i świeccy są jednym Kościołem. Ich współodpowiedzialność za parafię, w tym w zakresie podejmowania decyzji, powinna być równomiernie rozłożona. Aktualnie, rola kapłanów jest dominująca, a świeckich znikoma. Jest to skutkiem odziedziczonego modelu funkcjonowania parafii. Dlatego potrzeba zgodnej współpracy kapłanów i świeckich, aby go zmienić. Podkreślono, że należy podpatrywać dobre dzieła i pomysły ewangelizacyjne realizowane w innych parafiach, poszerzać horyzonty i przenosić wartościowe inicjatywy na grunt naszej parafii. Uczestnicy konsultacji synodalnych zaznaczyli, że chcą, aby ich parafia nie umarła, ale żyła, rozwijała się i pokazywała ludziom Boga. Wyrażono pragnienie, aby kontynuacją spotkań grup synodalnych były spotkania zaangażowanych parafian z kapłanami, formacja, i szczere rozmowy z udziałem Ducha Świętego.
11. Inne
Bez jednoznacznych konkluzji poruszono tematy celibatu księży, Komunii Świętej „na rękę” (proponowano katechezę na ten temat). Dostrzega się niewłaściwe zaangażowanie niektórych duchownych w sprawy polityki, skandale obyczajowe, płytkie przeżywanie religijności, kontrowersje wokół niektórych działań papieża Franciszka, a także uczestnictwa kobiet w niektórych posługach kościelnych. Jako bulwersujące uznano zbyt częste i łatwe unieważnianie małżeństw sakramentalnych, zwłaszcza gdy dotyczy to osób znanych. Krytycznie oceniono brak związku sztuki z prawdami nauczanymi przez Kościół oraz nierzetelność mediów. Postulowano zaangażowanie Kościoła w budowanie dobrej kultury, w tym przedsięwzięcia kulturalne w parafii (jasełka, przedstawienia teatralne, koncerty).
Konkluzja
Wyrażono oczekiwanie, aby syntezy tworzone na poszczególnych szczeblach – parafialnym, diecezjalnym i krajowym – były udostępniane (opublikowane). Wnioski i inicjatywy grup synodu parafialnego powinny stanowić informację i inspirację dla wiernych i kapłanów. Nie mogą zakończyć żywota na przekazaniu „wyżej” do kolejnych syntez.